Informacje puławskieNa budynku urzędu gminy zawisła tablica ufundowana przez Marszałka Województwa Lubelskiego. Ma przypominać mieszkańcom i turystom, że Żydzi stanowili niegdyś cząstkę Markuszowa, tworzyli jego kulturę i tradycję.
To kolejna tego typu uroczystość na terenie powiatu puławskiego. Podobne tablice pojawiły już w Kurowie i Końskowoli. Inicjatorem akcji upamiętniania społeczności Żydowskiej na Lubelszczyźnie jest Marszałek Jarosław Stawiarski, a koordynatorką czuwającą nad wdrożeniem idei jest prof. Sabina Bober z KUL-u.
W Markuszowie tablica upamiętniająca miejscowych Żydów straconych podczas Akcji Reinhardt zawisła w szczególnym miejscu - na budynku urzędu gminy, który został posadowiony na dawnym żydowskim cmentarzu. O tym fakcie przypomina inna tablica, umieszczona na obiekcie już wcześniej.
W niedzielnych uroczystościach oprócz władz gminy, radnych i mieszkańców, wzięli udział zaproszeni goście - wspomniana prof. Sabina Bober, prof. Dan Oren - Amerykanin i potomek żydowskich mieszkańców Markuszowa, Steven Reece - założyciel fundacji Matzevah, zaangażowany w budowanie mostów między Chrześcijanami a Żydami, dr Teresa Klimowicz ze Stowarzyszenia Studnia Pamięci, Monika Tarajko z Teatru NN i dr Paweł Sygowski – historyk, znawca historii żydowskiego cmentarza markuszowskiego.
Dr Dan Oren przyjechał do Markuszowa z grupą studentów ze Stanów Zjednoczonych i z Kanady.
Spotkanie otworzył wójt Leszek Łuczywek, głos zabrali także prof. Bober oraz Dan Oren. W swoich wystąpieniach dziękowali za kultywowanie pamięci o żydowskich przodkach. Potomek markuszowskich Żydów podkreślał, że jak podają źródła historyczne stosunki między polskimi i żydowskimi mieszkańcami Markuszowa były dobre.
Symbolicznego odsłonięcia pamiątkowej tablicy dokonali wójt Leszek Łuczywek, prof. Sabina Bober jako reprezentantka Marszałka Województwa Lubelskiego oraz prof. Dan Oren.
W Gminnym Domu Kultury można także było obejrzeć wystawę zdjęć, poświęconą historii markuszowskich Żydów.
Przed wojną Żydzi stanowili połowę mieszkańców Markuszowa. Wielu przedstawicieli społeczności żydowskiej zginęła, a ich szczątki spoczywają na tutejszym cmentarzu.
Jak informują regionaliści Żydzi w Markuszowie pojawili się w XVII w. Król Jan III Sobieski wydał wówczas zgodę na budowę synagogi. Pierwszy cmentarz żydowski znajdował się w centrum miejscowości, w miejscu, gdzie dziś mieści się urząd gminy. Potem, na początku XIX w. nekropolię przeniesiono gdzie indziej, na ul. Łachy. Tu znajduje się do tej pory. W 1937 r. wykonano betonowe ogrodzenie cmentarza. Markuszowscy Żydzi zajmowali się handlem i rzemiosłem. Kres społeczności żydowskiej przyniosła II wojna światowa. Markuszów został zbombardowany i spłonął. W czasie działań wojennych macewy z cmentarza były używane przez Niemców do wykładania dróg, czy podwórek. Po wojnie miejscem pamięci zaopiekował się jeden z ocalałych przedstawicieli społeczności żydowskiej. W 1999 r. teren został wpisany do rejestru zabytków.
Kilka lat temu do Markuszowa przyjechał prof. Dan Oren, który właśnie tu wraz z matką odkrył groby swoich przodków. Zainicjował projekt odnowienia muru markuszowskiego cmentarza.
Komentarze (0)