Uczcili pamięć ofiar Krwawej Środy - 83. rocznica tragicznych wydarzeń

Pacyfikacja przeprowadzona przez niemieckie oddziały w dniach 18-24 listopada 1942 roku pochłonęła około 150 istnień ludzkich, a co najmniej 300 osób zostało wywiezionych do obozów koncentracyjnych. Wśród zamordowanych były kobiety, mężczyźni, osoby starsze i dzieci.

Tragiczne wydarzenia sprzed 83 lat były brutalnym odwetem za działalność polskiego podziemia. Niemcy, nie mogąc poradzić sobie z aktywnością partyzantów, w szczególności dobrze zorganizowanego oddziału „Kmicica Władka”, postanowili zastraszyć i złamać lokalną ludność. Już w nocy z 17 na 18 listopada 1942 roku do Kazimierza Dolnego wjechały pierwsze ciężarówki I Zmotoryzowanego Batalionu Żandarmerii SS, które działały według wcześniej przygotowanych list. Ludzi wyciągano z domów, strzelano nad głowami, a przypadkowe ofiary ginęły na ulicach i podwórzach. Krwawa pacyfikacja dotknęła również mieszkańców okolicznych miejscowości: Zbędowic, Parchatki, Bochotnicy, Cholewianki, Jeziorszczyzny, Rogowa i Helenówki.

Pamięć o tych wydarzeniach jest wśród mieszkańców wciąż żywa, przekazywana z pokolenia na pokolenie jako część osobistej, rodzinnej historii wielu kazimierzan. Nic więc dziwnego, że uroczystości rocznicowe gromadzą co roku liczne grono uczestników.

Tegoroczne obchody rozpoczęły się Mszą Świętą w klasztorze oo. Franciszkanów Reformatów, odprawioną przez gwardiana o. Jana Potępę oraz ks. Tomasza Lewniewskiego. Następnie pod pomnikiem ofiar Krwawej Środy delegacje władz miasta i powiatu, przedstawiciele organizacji lokalnych, młodzież szkolna oraz mieszkańcy złożyli kwiaty i zapalili znicze. W uroczystości uczestniczyły także poczty sztandarowe miejscowych szkół oraz Ochotniczej Straży Pożarnej.

Jak przypomina historyk i radny powiatowy Marcin Pisula, rok 1942 był wyjątkowo tragiczny dla Kazimierza Dolnego. Podczas Akcji „Reinhardt” Niemcy wymordowali prawie połowę społeczności miasta, wywożąc do obozów zagłady około 2,5 tysiąca Żydów. Późniejsza pacyfikacja z listopada była kolejnym elementem terroru, którego celem było „oczyszczenie” terenu oraz stworzenie w okolicy strefy wypoczynkowej dla niemieckich żołnierzy.

Świadectwem poniesionych strat pozostaje długa lista miejscowych mieszkańców, którzy zginęli w kampanii wrześniowej, podczas egzekucji, w akcjach bojowych, w więzieniach i obozach, w Katyniu, a także w wyniku represji w 1945 roku. Nazwiska te przypominają, że tragedia Krwawej Środy była jedynie częścią szerszego, niezwykle bolesnego doświadczenia II wojny światowej na tym terenie.