Anne Applebaum

Anne Applebaum to pisarka, publicystka i dziennikarka. Prywatnie żona Radosława Sikorskiego, ministra obrony narodowej. Absolwentka Yale University i London School of Economics. Studiowała również na Uniwersytecie Oxfordzkim. W 1988 roku rozpoczęła pracę jako korespondentka tygodnika „The Economics” w Warszawie. Następnie pracowała w „Evening Standard”, „The Spectator”, „The Washington Post”. Publikowała zatem w czołowych czasopismach o globalnym zasięgu. Jest autorką, która staje w obronie demokracji przeciw ofensywom wszelkich sił autorytarnych. W 2004 r. otrzymała prestiżową nagrodę Pulitzera za książkę pt. „Gułag”, a w 2013 r. nagrodę Cundill Prize za książkę pt. „Za żelazną kurtyną. Ujarzmienie Europy Wschodniej 1944–1956”. W 2024 r. zdobyła nagrodę pokojową Księgarzy Niemieckich.

W 2013 r. autorka otrzymała polskie obywatelstwo. Tytuł doktora honoris causa uzyskała na Georgetown University (w 2017 r.) i Akademii Kijowsko-Mohylańskiej (w 2018 r.). Wiele razy gościła w murach Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Była zapraszana jako ekspertka, autorka książek i uczestniczka debat dotyczących wartości demokracji.

Agnieszka Holland

Agnieszka Holland jest reżyserką filmową, teatralną, jak i scenarzystką filmową. W latach 1966–1971 studiowała na Wydziale Filmowym i Telewizyjnym Akademii Sztuk Scenicznych (FAMU) w Pradze. Uznanie widzów i krytyków zdobyła filmem pt. „Aktorzy prowincjonalni” (1978). Ugruntowaną pozycję w polskim kinie uzyskała za sprawą filmu historycznego pt. „Gorączka”. Produkcja została nagrodzona na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.

Po ukończeniu filmu pt. „Kobieta samotna” (1981) Agnieszka Holland wyemigrowała do Francji, gdzie została po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego. Następnie realizowała filmy we Francji, w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Jej produkcje „Gorzkie żniwa” i „Europa, Europa” były nominowane do Oscara.

W 2007 r. wróciła ze swoimi filmami do Polski. Od tamtego czasu nakręciła m.in.: „W ciemności” (film z 2011 r. nominowany do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny), „Obywatel Jones” (produkcja z 2019 r. nagrodzona Złotymi Lwami na 44. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni), „Zielona granica” (film z 2023 r., który otrzymał nagrodę specjalną jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji). Jest laureatką m.in. Platynowych Lwów podczas 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2021) oraz nagrody FIPRESCI Platinum Award, którą zdobyła na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Sofii. W 2021 r. otrzymała Platynowe Lwy za całokształt twórczości.

Jako pierwsza kobieta w historii była przewodniczącą Europejskiej Akademii Filmowej. Pełniła tę funkcję w latach 2021–2024. W świecie filmowym uważana jest za jedną z mistrzyń sztuki reżyserskiej. Jej filmy, pomimo upływu lat, zachowują aktualność ze względu na uniwersalizm poruszanej tematyki egzystencjalnej. Wyróżnia je też wyjątkowa wrażliwość humanistyczna oraz przywiązanie do wolności i praw człowieka.

Olga Tokarczuk

Olga Tokarczuk to wybitna polska pisarka, eseistka, autorka opowiadań i powieści. Jest laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2018). Otrzymała Nagrodę Literacką „Nike” za powieści: „Bieguni” (2008) i „Księgi Jakubowe” (2015) oraz Nagrodę Literacką „Nike” Czytelników za: „Prawiek i inne czasy” (1997), „Dom dzienny, dom nocny” (1999), „Grę na wielu bębenkach” (2002), „Biegunów” (2008), „Księgi Jakubowe” (2015). Jest również laureatką wielu innych prestiżowych nagród literackich, np. The Man Booker International Prize i Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego (2023).

Olga Tokarczuk jest uznawana za jedną z najwybitniejszych współczesnych twórczyń literatury na świecie. W kraju uhonorowano ją tytułem doktora honoris causa na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Wrocławskim, a poza granicami Polski – na Uniwersytecie Sofijskim i Hong Kong Baptist University. W Norwegii Olga Tokarczuk otrzymała tytuł Arne Næss.

Autorka 27 marca 2020 r. we Wrocławiu podpisała akt założycielski Fundacji Olgi Tokarczuk, która zajmuje się m.in. wspieraniem i promocją kultury i sztuki polskiej i światowej, a także szeroko rozumianej ochrony praw człowieka, demokracji, społeczeństwa obywatelskiego, swobód obywatelskich, środowiska.

Recenzenci

Recenzentami w sprawie przyznania Anne Applebaum doktoratu honoris causa UMCS byli: Marci Shore (Professor of History Yale University), prof. dr hab. Dariusz Stola (Instytut Studiów Politycznych PAN) i prof. dr hab. Jan Pomorski (Instytut Historii UMCS).

Recenzje dorobku twórczego Agnieszki Holland w związku z postępowaniem o nadanie tytułu doktora honoris causa UMCS przygotowali: prof. dr hab. Dorota Segda (Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie), prof. dr hab. Marek Hendrykowski (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) oraz prof. dr hab. Filip Bajon (Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera w Łodzi).

Z kolei recenzentami w sprawie przyznania Oldze Tokarczuk doktoratu honoris causa UMCS byli: prof. dr hab. Violetta Julkowska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. dr hab. Ryszard Nycz (Uniwersytet Jagielloński) i prof. dr hab. Robert Traba (Instytut Studiów Politycznych PAN).

SP W Janowcu (1)